ប្រពលវប្បកម្មដំណាំស្រូវ

សេចក្តីផ្តើម
ប្រពលវប្បកម្មដំណាំស្រូវ គឺជាការអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសគ្រប់ដំណាក់កាលលូតលាស់របស់ស្រូវដើម្បីទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ ប្រាក់ចំណេញច្រើន និងរក្សាបាននូវប្រព័ន្ធបរិស្ថានមានស្ថេរភាព ។
បច្ចេកទេសនៃការអនុវត្តប្រពលវប្បកម្មដំណាំស្រូវ
បទដ្ឋានបច្ចេកទេសនៃការអនុវត្តប្រពលវប្បកម្មដំណាំស្រូវមានៈ

ត្រូវសាបឲបានសំណាំបល្អ សំរាប់ស្ទូងក្នុងស្រែ
រៀបចំដីសំរាប់ស្ទូងឲបានល្អដើម្បីឲសន្ទូងអាយស្រួលលូតលាស់បានល្អ
ដកសំណាប និងស្ទូងឲបានតាមបច្ចេកទេស
ប្រើប្រាស់ជីឲបានគ្រប់គ្រាន់ តាមតំរូវការរបស់ស្រូវ
គ្រប់គ្រងទឹកតាមដំណាក់កាលលូតលាស់របស់ស្រូវ
កំចាត់ស្មៅចង្រៃ និងសត្វល្អិតចង្រៃបានទាន់ពេលវេលា
អនុវត្តត្រឹមត្រូវតសមបច្ចេកទេដនដកសរប្រមូលផល

១. ការសាបសំណាបឲ្យបានល្អសំរាប់ស្ទូង
សំណាបល្អពេលដកយកទៅស្ទូង សន្ទូងនឹងសូតលាស់បានឆាប់រហ័ស ដូច្នេះកសិករត្រូវ
រៀបចំសាប និងថែរក្សាសំណាបឲបានល្អសំរាប់ដកយកតៅស្ទូង។
សំណាបល្អមានលក្ខណៈដូងម្តេច?

មានស្រទបស្លឹកខ្លី
មានដើមដងរឹងមាំ ស្លឹកមិនសំយ៉ាកចុះ
ដើមសំណាបមានមការលូតលាស់ស្មើគ្នា ទំហំដើមដងស្មើគ្នា

សំណាបមានទំងន់ធ្ងន់ និងមានឫស្សីច្រើនគ្មានស្នាមសត្វល្អិត និងជំងឺបំផ្លាញ

ធ្វើដូចម្តេចដើម្បីសាបសំណាបបានល្អ?
ជ្រើសរើសគ្រាប់ពូជឲ្យបានល្អ
គ្រាប់ពូជល្អ តែងនំាមកនូវដំណុះគ្រាប់ស្មើគ្នា ការលូតលាស់ដើមស្រូវស្មើល្អ និងធ្វើឲ្យដើមសំណាបមានដើមដងស្លឹកមានកំលាំងខ្លាំង និងមានឫសដុះច្រើន។ គ្រាប់ពូជល្អ មានទំហំប៉ុនគ្នា គ្មានសំដី ឬគ្រាប់ស្ពៀតគ្មានគ្រាប់ស្មៅលាយលំគ្មានស្លាកស្នាមជាំដោយសត្វស្អិត និងជំអឺបំផ្លាញ និងមានសំណើមស្ងួតល្អ ១៣ដល់១៤ ភាគរយ ។ សំរាប់ផ្ទៃដី ១ហិកតា ត្រូវប្រើគ្រាប់ពូជចំនួន  ៣០-៣៥ គក្រ ។
ការបណ្តុះគ្រាប់

មុនយកគ្រាប់ពូជទៅសាបជាការល្អត្រូវសាកដំណុះគ្រាប់ជាមុន គ្រាប់ពូជល្អត្រូវមានដំណុះច្រើនជាង ៩០ភាគរយ
ត្រូវហាលគ្រាប់ស្រូវឲបាន ២-៣ម៉ោង រួចចាក់ត្រាមក្នុងធុង ឬពាងរយៈពេល ២៤ម៉ោង
លាងគ្រាប់ស្រូវរូចស្រង់សំរ៉ស់ទឹកហើយផ្អាប់ដោយចាក់ធារលើកន្ទេល ឬសំបកបាវសើម និងគ្របដោយសំបកបាវសើមរយៈពេល ៣៦ម៉ោង ។ ត្រូវឧស្សាហ៍ពិនិត្យមើលគ្រាប់ស្រូវ បើគ្រាប់ស្រូវស្ងួតពេកត្រូវប្រោះទឹកបន្ថែម ។

ការរៀបចំថ្នាលសំណាប

ភ្ជួរឲបាន ២ទៅ ៣លើកទាល់តែអស់ស្មៅ ទើបរាស់រណ្តំ
ដាក់ជីលាមកសត្វចំនួន ៥រទេះ លើផ្ទៃដី១០០ម២ រាយឲ្យស្មើ បញ្ចូលទឹករួចភ្ជួរនិងគៀររាស់រហូតទាល់តែដីរាបស្មើ
ឆូតចង្អូរចន្លោះចង្អូរពី ២ម-២,៥០ម បង្ហូរទឹកចេញឲអស់ និងតំរឹមជើងចង្ហូរឲ្យបានត្រង់ស្អាតល្អ
ដើម្បីងាយស្រួលដក គេបន្ថែមផេះអង្កាមរោយលើរងថ្នាលសំណាប រួចទើបសាបគ្រាប់ពូជចំពោះប្រភេទដីកណ្តេងគេប្រើផេះអង្កាមច្រើនជាងដីខ្សាច់ផេះអង្កាមត្រូវត្រាំទឹក ១យប់ហើយហាលសំដិលឲស្រោះទឹកទើបយកទៅរាយលើថ្នាល ។

ផ្ទៃដីសំរាប់សាប ១គក្រ ពូជត្រូវសាបលើផ្ទៃដីទំហំ ២០ម២ សំរាប់ស្ទូងលើផ្ទៃដី ១ហ.ត ថ្នាលសាបត្រូវមានទំហំ ៦០០ម២
ដើម្បីសាបបានស្មើ គេដោតបង្គោលឫស្សីចំណាំលើផ្ទៃដី ២០ម២ ហើយសាបម្តងពូជ ១គក្រ
គ្រាប់ពូជដែលល្មមសមស្របសំរាប់សាប គឺប្រេះមាត់ចាប និងពកពន្លកបន្តិច។

ក្រោយសាបពី ៣-៥ថ្ងៃ ត្រូវរក្សាថ្នាលសំណាបកុំឲមានទឹកដក់
៥ថ្ងៃ ក្រោយត្រូវបញ្ចុលទឹកពី ២-៣ស.ម នៅក្នុងថ្នាល និង ៥ស.ម នៅរយៈពេល ១២ថ្ងៃក្រោយ និង ១០ស.ម នៅរយៈពេល ២០ថ្ងៃក្រោយ កាលណាទឹកជ្រៅពេកធ្វើឲ្យសំណាបមានស្រទបស្លឹកវែង ដើមសំណាបតូចឆ្មារទន់
ពិនិត្យមើលការលូតលាស់របស់សំណាប បើលូតលាស់ល្អគេពុំចាំបាច់ថែមជីទេ តែបើលូតលាស់មិនសូវល្អ ១០ថ្ងៃក្រោយសាបគេត្រូវបាចជី អាសូតបន្ថែមចំនួន ១គក្រ សំរាប់លើផ្ទៃដីថ្នាលសំណាប ១០០ម២
ត្រូវឧស្សាហ៍ពិនិត្យមើលសំណាបករណីមានសត្វល្អិតបំផ្លាញដូចជាទ្រីព និង មមាចត្នោតត្រូវមានវិថានការកំចាត់ភ្លាម ។

២. ការរៀបចំដីសំរាប់ស្ទូងឲ្យបានត្រឹមត្រូវល្អ

ដីស្រទាប់លើជំរៅពី ១៥-១៨ស.ម ធូរមានខ្យល់ចេញចូលស្រូលដែលបង្ករលទ្ធភាពឲ្យប្រព័ន្ធឫសលូតលាស់បានល្អ
ស្មៅ និងកាកសំណល់រុក្ខជាតិផ្សេងៗបានកប់ចូលទៅក្នុងដី ហើយរលួយទៅជាជីរាប់ដំណាំស្រូវ
ជីលាមកសត្វនិងជីធម្មជាតិ ដែលបានដាក់ចូលទៅក្នុងដីសំរាប់ទ្រាប់បាត ត្រូវបានលាយច្របល់បង្កប់ទៅក្នុងដីដែលអាចកាត់បន្ថយការរំភាយអាសូតទៅក្នុងខ្យល់
ដីស្រែត្រូវគៀរពង្រាបឲបានស្មើ ដែលធ្វើឲមានការងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងទឹក និង ប្រើប្រាស់ទឹកអស់បរិមាណតិច ។

បន្ថយបរិមាណស្មៅដុះតិចជាងធម្មតា ៤០ភាគរយ
ប្រើប្រាស់ទឹកតិច និងងាយស្រួលក្នុងការកំរឹតកំពស់ទឹកក្នុងស្រែ
ស្រូវលូតលាស់ និងទុំដំណាលគ្នា និងមានផ្លែ និងមានទំហំគរាប់ស្មើគ្នា
ទិន្នផលស្រូវកើនខ្ពស់ជាងប្រមាណ ៣០ភាគរយ

លើកភ្លឺស្រែឲបានរឹងមាំ ជំរះស្មៅតាមភ្លឺស្រែលប់រន្ធក្តាមកុំឲទឹកហូរចេញចូល ការងារនេះគួរធ្វើនៅពេលដាស់ដីលើកទី១
ធ្វើការភ្ចួរដាស់ដីលើកទី១ នៅពេលដែលដីសើមភ្ជួរមុតបាន ឬពេលដែលដីស្រែមានទឹកដក់គ្រប់គ្រាន់
ភ្ជួរដីលើកទី២ ពី១០-១៥ថ្ងៃ តែបើដីស្រែនោមានស្មៅច្រើន ត្រូវភ្ជួរដាស់ដី និងរាស់រណ្តំជាលើកទី២ ក្នុងករណីមិនសូវមានស្មៅការភ្ចួរលើកទី២ នេះអាចសំរាប់ស្ទូងបានដោយមុនភ្ជួរគេបាចជីលាមកសត្វ និងជីធម្មជាតិ សំរាប់ទ្រាប់បាតរាយឲស្មើលើដីស្រែ រួចភ្ជួរ និងគៀររាស់បង្រាបដីឲ្យជីលាមកសត្វ និងជីធម្មជាតិ ដែលបាចច្របល់សព្វបង្កប់ទៅក្នុងដី
ករណីដីខ្ពស់ទាបច្រើនការគៀរពង្រាបត្រូវប្រើគោយន្តទើបអាចធ្វើទៅបានល្អ ហើយនៅកន្លែងខ្ពស់ដែលត្រូវគៀរចេញទៅកន្លែងទាបនោះគេត្រូវបន្ថែមជីលាមកសត្វ និងជីធម្មជាតិ ម្តងទៀតតរួចធ្វើការភ្ជួររាស់កន្លែងនោះម្តងទៀត ។

៣. ការដកសំណាប និង ស្ទូង

ពេលដកសំណាប ថ្នាលសំណាបត្រូវមានទឹកគ្រប់គ្រាន់
អាយុសំណាបដែលសមស្របសំរាប់ដកយកទៅស្តូងគឺ សំណាបពូជស្រូវសែនពិដោរឲ្យពី ២០-២៥ថ្ងៃ ខា១ និងផ្ការំដូលអាយុពី ២៥-៣០ថ្ងៃ ។
ដកថ្នមៗមិនឲបាក់ដើមនិងដាច់ឫស រួចដាក់ក្នុងកាធុន ឬបង្គីរ (មិនបោកមិនចងរឹត) រួចជញ្ជូនយកទៅស្ទូងភ្លាម

ស្រែដែលស្ទូងត្រូវមានទឹកគ្រប់គ្រាន់ តែមិនជ្រៅពេកទេ
សំណាបដែលល្អមានស្លេកខ្លីគេពុំបាច់កាត់ស្លឹកទេ តែបើស្លឹកវែងពេកចាំបាច់ត្រូវកាត់ស្លឹកចេញ
ត្រូវស្ទូងឲដើមបានឈរត្រង់ល្អ និងស្ទូង២-៣ដើមក្នុង១គុម្ព ជំរៅពី ២-៣ស.ម ការស្ទូងជ្រៅពេកតែងពន្យាការបែកគុម្ព
ស្ទូងជាជួរ ឬមុំចង្រានក៏បាន តែត្រូវរក្សាចន្លោះគុម្ព ២០ស.ម គុណ ២០ស.ម បើស្ទូងស្មើល្អគេនឹងទទួលបានសន្ទូង ចំនួន ២៥០,០០០គុម្ព/ហិចតា
ក្នុងរាល់ចន្លោះសន្ទូង ១០ម-១៥ម គេរក្សាទុកចង្អូរ១ ដើម្បីជាផ្លូវសំរាប់ចុះពិនិត្យសត្វល្អិត បាចជី និងបោចស្មៅ

៤. ការប្រើប្រាស់ជីលើដំណាំស្រូវ
ជីជាសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់ដំនាំស្រូវ ដូច្នេះដើម្បីលូតលាស់បាននិងផ្តល់ផ្លែផ្កាបានល្អស្រូវ
ត្រូវការសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ទៅតាមតំរូវការរបស់វា ។ សារធាតុសំខាន់គឺ អាហ្សូត ហ្វូស្វាត និងប៉ូតាស្យូម ។
ជីដែលត្រូវប្រើសំរាប់ដំណាំស្រូវ គឺជីធម្មជាតិ និងជីគីមី ។ ការប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិតែមួយប្រភេទ មិនអាចផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ឲស្រូវបានទេ ផ្ទុយទៅវិញការប្រើប្រាស់ជីគីមីតែមួយប្រភេទ វាមានលទ្ធភាពផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមបានច្រើនឲស្រូវ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲដីបាត់បង់លក្ខណៈរូប និងលក្ខណៈជីវសាស្រ្ត ។
៤.១ ជីធម្មជាតិ និង ជីកំប៉ុស្តិ៍
ជីធម្មជាតិ និងជីកំប៉ុសិ៍្តវាមានគុណប្រយោជន៍ប្រើប្រាស់សំខាន់ក្នុងគោលបំណងសំរាប់កែលំអរ លក្ខណៈរូប និងលក្ខណៈជីវសាស្ត្ររបស់ដី តែចំពោះជីជាតិវិញ វាមានកំរិតតិច ដូចនេះគេត្រូវប្រើវាក្នុងបរិមាណច្រើន ។

    ការធ្វើជីកំប៉ុស្តិ៍

រោងជីកំប៉ុស្តិ៍
វត្ថុធាតុៈ លាមកសត្វ (គោ ក្របី សេះ ដំរី ជ្រូក មាន់ ទា…) គ្រប់ប្រភេទ, កាកសំណល់ រុក្ខជាតិ ដូចជា ដើមដង មែក ធាង រុក្ខជាតិ បៃតង ស្មៅ ចំបើង ផេះ និងកាកសំណល់ផ្ទះបាយ ។
ទំហំរណ្តៅជីៈ បណ្តោយ ៣ម គុណ នឹងទទឹង ២ម គុណកំពស់ ០,៥ម សំរាប់គោ១នឹម ។

    វត្ថុធាតុដើមសំរាប់ធ្វើជីកំប៉ុស្តិ៍

លាមកសត្វៈ គោ ក្របី មាន់ ទា ជ្រូក
ផេះ កាកសំណល់ចំណីសត្វ កាកសំណល់ផ្ទះបាយ និងស្រែចំការ
សំរាម ស្លឹកឈើ និងកំទេចកំទីរុក្ខជាតិផ្សេងៗ ជុំវិញផ្ទះសំបែង និងស្រែចំការ

ចំពោះវត្ថុធាតុដែលបានប្រមូលរៀបចំជាមុន ហើយនោះគេត្រូវរៀបចំជាស្រទាប់ៗ ដោយ
ដាក់ដើមដង មែកធាង ស្លឹកឈើ ឬស្មៅ ឬកូនរុក្ខជាតិតូចៗ ដែលកាប់ចិញ្ច្រាំ ឬវត្ថុធាតុបណ្តុះផ្សិត ឬកាកសំណល់ពីកសិដ្ឋានពីទ្រុងសត្វ និង ពីផ្ទះបាយនៅបាតរណ្តៅកំរាស់ប្រមាណ ៣០ស.ម   រួចរាយលាមកសត្វកំរាស់ ១០ស.ម ពីលើរួចរាយផេះ ឬអង្កាម ឬកំបោរកំរាស់ប្រមាណ ៥ស.ម ហើយធ្វើរបៀបនេះរហូតដល់ពេញរណ្តៅទើប ស្រោចទឹកម៉ូត ឬទឹកពីលើ ព្រមទាំងគ្របដោយស្លឹកឈើ ឬធាងដូងដើម្បីរក្សាកំដៅ និងសំណើម ។
ចំពោះករណីសន្សំបន្តិចម្តងៗ គេត្រូវប្រមូលសារធាតុតាំងនោះដាក់ក្នុងរណ្តៅជីទោះបីជាសារធាតុអ្វីក៏ដោយ ប៉ុន្តែគេត្រូវរើសសារធាតុមិនរលួយចេញឲ្យអស់ ដូចជាសំបកកំប៉ុង ថង់ប្លាស្ទិច ដែក និង អំបែងកែវ ។ល។ រណ្តៅជីត្រូវស្រោចទឹកជាប្រចាំសើម្បីឲជីឆា់រលួយ ។ បើជីលាមកគោមានច្រើននៅក្នុងជីកំប៉ុស្តិ៍ ជីអាចរលួយឆាប់គឺ ក្នុងរយៈពេល ៣-៤ខែ អាចយកមកប្រើបាន ។
ជីលាមកសត្វផ្តល់សារធាតុ អាសូតសំរាប់បង្កើនយ៉ាងរហ័សនូវសារធាតុចិញ្ចឹមក្នុងជីកំប៉ុស្តិ៍។ គោធំមួយក្បាលអាចផ្តល់លាមកពី ១០-១២គក្រ ក្នុងមួយថ្ងៃ និងប្រហែល៤តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ដូចនេះគោធំមួយនឹមអាចផ្តល់ជីកំប៉ុស្តិ៍បាន ១២តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ផេះ ឬកំបោរផូស្វាតជួយបន្ថែមសារធាតុរ៉ែដល់ជីកំប៉ុស្តិ៍ឲឆាប់រលួយបានល្អ ព្រមទាំងជួយបន្ថយជាតិអាស៊ីត និងបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ទៀតផងពិសេសលេប្រភេទដីជូ ។
សមាសធាតុគីមីដែលមាននៅក្នុងជីកំប៉ុស្តិ៍ដែលមានគុណភាពខ្ពស់

    សារធាតុបន្សំមានក្នុងជីកំប៉ុស្តិ៍ដែលមានគុណភាពល្អ

អាសូត                    ១,៣៥%
ផូស្វ័រ                      ១,៧៥%
ប៉ូតាស្យូម                 ២,២៦%
ម៉ាញ៉េស្យូម               ០,៨៨%
សារធាតុខនិជ            ៣៣%

    របៀបប្រើប្រាស់ជីកំប៉ុស្តិ៍

ជីកំប៉ុស្តិ៍ដែលយើងយកទៅប្រើត្រូវធានាថាវាបានពុកផុយ ឬកាច់អស់គ្មានកំដៅគ្មានក្លិន
អាក្រក់ ។ ប្រសិនបើវាមិនទាន់កាច់អស់នៅពេលយកវាទៅប្រើ វានឹងបញ្ចេញកំដៅអាចប៉ះព៉ាល់ដល់ឫសស្រូវ (ធ្វើឲ្យដំណាំរលួយ) ។
គេប្រើជាជីទ្រាប់បាតមុនពេលភ្ជួររាស់សំរាប់ស្ទូងដោយប្រើចំនួនពី៥-១០តោន/១ហិកតា។
៤.២ ជីគីមី
ជីគីមីត្រូវផលិតដោយរោងចក្រឧស្សាហកម្មដោយសំយោគសិប្បនិម្មិតប្រមូលផ្តុំនៃអាហារចិញ្ចឹមដូចជា អាហ្សូត ហ្វូស្វាត និងប៉ូតាស្យូម ដែលរក្ខជាតិត្រូវការជាងគេ ចេញពីបណ្តាសារធាតុ ដែលមាននៅក្នុងធម្មជាតិ ។
ជីគីមីត្រូវបានផ្សំជាប្រភេទជីទោល និងជីសមាស
ក. ជីទោល ដែលប្រើប្រាស់បច្ចុប្បន្នមាន

ជីអ៊ុយរ៉េ ដែលក្នុង១០០គក្រ មានសារធាតុអាសូតសុទ្ធចំនួន៤៦គក្រ ហើយនៅ លើសំបកបាវគេមានសរសេរលេខ ៤៦.០.០ មានន័យថា

៤៦ ជាចំនួនធាតុអាសូត ក្នុងជី ១០០គក្រ
០    ជាចំនួនធាតុហ្វូស្វាត ក្នុងជី ១០០គក្រ
០    ជាចំនួនធាតុប៉ូតាស្យូម ក្នុងជី ១០០គក្រ

ជីប៉ូតាស្យូមក្លរួ ដែលក្នុង១០០គក្រ មានសារធាតុប៉ូតាស្យូមសុទ្ធចំនួន ៦០គក្រ ហើយនៅលើសំបកបាវគេមានសរសេរលេខ ០.០.៦០ មានន័យថា

០    ជាចំនួនធាតុអាសូត ក្នុងជី ១០០គក្រ
០    ជាចំនួនធាតុហ្វូស្វាត ក្នុងជី ១០០គក្រ
៦០ ជាចំនួនធាតុប៉ូតាស្យូម អាសូត ក្នុងជី ១០០គក្រ

ខ. ជីសមាសដែលផ្សំសារធាតុ ២មុខ ដែលប្រើប្រាស់បច្ចុប្បន្នមាន

ជីដេអាប៉េ ដែលក្នុង ១០០គក្រ មានធាតុអាសូតសុទ្ធចំនួន១៨គក្រ និងធាតុ ហ្វូស្វាតចំនួន ៤៦គក្រ នៅលើសំបកបាវគេមានសរសេរលេខ ១៨.៤៦.០ មានន័យថា

១៨ ជាចំនួនធាតុហ្វូស្វាត ក្នុងជី ១០០គក្រ
៤៦ ជាចំនួនធាតុហ្វូស្វាត ក្នុងជី ១០០គក្រ
០    ជាចំនួនធាំតុប៉ូតាស្យូម អាសូត ក្នុងជី ១០០គក្រ

ជី ១៦.២០.០ ដែលក្នុង ១០០គក្រ មានធាតុអាស្យូតសុទ្ធចំនួន ១៦គក្រ និងធាតុហ្វូស្វាត ចំនួន ២០គក្រ នៅលើសំបកបាវគេមានសរសេរលេខ ១៦.២០.០      មានន័យដូចខាងលើ ។

គ. ជីសមាសដែលផ្សំសារធាតុ ៣មុខ និង ៤មុខ ប្រើប្រាស់បច្ចុប្បន្នមាន

ជី ១៥.១៥.១៥
ជី ១៦.៨.១៣

    ការប្រើប្រាស់ជីគីមី លើដំណាំស្រូវ

ការប្រើប្រាស់ជីសមស្របតាមកំរិតណែនាំ នឹងមិនបណ្តាលឲ្យមានការថយចុះ ឬបាត់បង់
ក្លិន ឬគុណភាពទៀតឡើយ ។ ការប្រើប្រាស់ជីអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទដី ។

ដីក្រុមប្រទះឡាង និងដីព្រៃខ្មែរ ប្រើជីអ៊ុយរ៉េ ចំនួន៧៧គក្រ ជីដេអាប៉េ ៨៧គក្រ និង ជីប៉